Saznajte sve o Jankovom kamenu na Goliji

Srđan Ilić

Jankov Kamen, najviši vrh planine Golije u jugozapadnoj Srbiji nalazi se na 1.833 metra nadmorske visine.

Dolazi se Ibarskom magistralom preko Ivanjice i nalazi se nekih 240 km od Beograda.

Ovaj vrh je obavijen legendama koje godinama privlače turiste.

Jankov kamen nalazi se na 1833 m nadmorske visine

Prema lokalnim pričama i legendama, postoji par verzija kako je Jankov Kamen dobio ime, preko kojih ćemo preći u daljem nastavku teksta.

Sadržaj

Osnovne informacije o Jankovom kamenu i kako da dođete do njega

Polazna tačka je kod Golijske reke, gde se nalaze objekti šumskog gazdinstva, napušten motel i nekadašnji planinarski dom.

Ovaj lokalitet je nekada bio planiran da postane jedan od centara ski-turizma u ovom kraju. Do Golijske reke stiže se magistralnim putem koji vodi od Ivanjice prema Ušću.

Nakon skretanja desno za Dugu Poljanu kod sela Kumanica, asfaltni put se završava, a makadamski put nastavlja oštro levo uzbrdo i u prilično je lošem stanju. Iako se putničkim automobilom može proći, vozači često nisu zadovoljni zbog stanja puta.

Reka Golijska Moravica — Izvor:ivanjica.gov.rs

Srećom, ovaj deo nije dugačak i nakon oko 500 metara ponovo se izlazi na asfalt.

Nakon što prođete pored Dajićkog jezera koje se nalazi sa desne strane, kod mesta Bele vode skrećete desno na novi asfaltni put.

Od te tačke do Golijske reke ima još 7-8 kilometara, ali nažalost postoji još jedna neasfaltirana deonica od oko 1 kilometar.

Informacije o vrsti i stanju puteva često su nepouzdane, tako da je najbolje sami proveriti aktuelnu situaciju..

Savet: Kod sela Kumanica kroz koje morate proći možete posetiti Rimski most. Iako naziv sugeriše da potiče iz vremena Rimljana, tačan period i graditelj mosta nisu pouzdano utvrđeni. Na putu ka Dugoj Poljani, pre skretanja za Bele vode, nalazi se i Dajićko jezero, jedno od poznatih izletišta u ovom kraju. Nažalost, iako je lokalitet prelep, posebno jezero, ne može se pohvaliti zavidnom čistoćom. Međutim, ukoliko volite da posećujete jezera, predlažem vam da pogledate naš spisak najlepših jezera ovde.

Daićko jezero se nalazi na severozapadnoj strani Golije Izvor:ivatourism.org

Planina i vrh su deo Dinarskog planinskog sistema.

Planina se pruža u pravcu zapad-istok, formirajući jedinstven teren koji je na zapadnom delu zakrivljen prema jugu, a na istočnom prema severu formirajući oblik latiničnog slova „S“.

Klima na Goliji je raznovrsna zbog geografskog položaja, što je čini najpogodnijom za stočarstvo i voćarstvo kao i većinu planina u ovom predelu naše države.

Kako je dobio ime?

Postoji više legendi kako je Jankov kamen dobio ime

E sada, postoji više legendi o tome kako je ovaj vrh dobio svoje ime a sada ćemo preći preko dve legende koje su se najviše primile i zadržale u našem narodu.

Po prvoj legendi čuveni mađarsko-srpski junak Sibinjanin Janko namesnik Beograda vraćajući se sa tzv. drugog kosovskog boja 1448. godine na povatku na vrhu Golije postavio kamen u spomen stradalim junacima.

Kako doći do Jankovog kamena — Puteljci koji vode do najvišeg vrha Golije

U istorijskim podacima ove informacije zvanično nema, ali se ona nekako zadržala među narodom kao jedna od „Istina“ kako je ovaj vrh dobio ime i kome je posvećen.

Imamo i drugu legendu vezanu za baš naše ljude iz same okoline golije.

Naime, po drugoj legendi postojala su dva brata Rajko i Janko, koji su se posvađali oko očevog nasledstva, a njihov otac je to rešio na jedan veoma čudan način.

Postavio im je zadatak kao jednu vrstu nadmetanja, rekao im je da ko prvi donese kamen do najvišeg vrha golije njemu će pripasti celo nasledstvo.

Rajko je po pričama bio brži jači, eksplozivniji, dok je Janko bio staloženiji i pametniji.

Rajko je žurio da što pre izgura taj kamen na vrh ne bi li on pobedio ali u svojoj brzini se sapleo i kamen mu je skliznuo i otkotrljao se na dno do potoka po kome je i „Rajkov potok“ dobio ime.

Sa druge strane, Janko strateški i sistematski je tražio najlakši i najbolji put da bi što pre došao i baš on dobio nasledstvo, što se eto na kraju i desilo, i vrh je dobio ime po njemu.

Planinarenje

Možete da izaberete trasu koja vodi gotovo celim putem do prevoja Prekobrdo, gde markacije gotovo da nisu potrebne. Od Golijske reke možete se popeti na vrh i strmom ski stazom, koja ima markaciju na početku.

Sa prevoja Prekobrdo pruža se izvanredan pogled prema jugu, a delimično se vidi i Pešterska visoravan, koja je delimično zaklonjena Bojevim brdom sa desne strane. Dalji deo trase nastavlja se nedovršenim putem prema Odvraćenici. Na kraju šume, koja je s leve strane puta, odvaja se strmi uspon prema Jankovom kamenu.

U povratku možete pokušati da pronađete stazu koja je označena na turističko-planinarskoj karti (mapa teritorije opštine Ivanjica 1:100000) i koja bi trebala da vodi do Golijske reke. Ipak, može se desiti da ne pronađete markaciju, pa je pitanje da li ta staza uopšte postoji.

Spustite se nazad do Golijske reke niz ski stazu koja je potpuno zarasla. Preporučuje se korišćenje puta kroz šumu koji delom ide sa leve strane staze. Smatra se da je moguće trasirati uspon na vrh i silazak s vrha alternativnim pravcima koji bi zaobišli puteve i padinu ski staze.

Inače, do Jankovog kamena možete doći i putničkim automobilom, što mnogi i rade.